Ντόσο Ντόσι

(Dosso Dossi, Φεράρα 1479 – 1542;). Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ιταλού ζωγράφου Τζιοβάνι Λουτέρι (Giovanni Luteri). Διαμορφώθηκε, όπως και ο αδελφός του Μπατίστα, στη σχολή του Λορέντσο Κόστα. Ο Ν. μετέφερε στην πατρίδα του τους ζωγραφικούς τρόπους του Τζορτζιόνε και του Τιτσιάνο, που γνώρισε στη Βενετία. Στη Ρώμη, ίσως περίπου το 1510, γνώρισε τον Ραφαήλ και συνεργάστηκε πιθανόν μαζί του. Το 1512 εγκαταστάθηκε στη Μάντοβα και το 1517 στη Φεράρα, όπου και εργάστηκε κυρίως στη διακόσμηση του ανακτόρου της οικογένειας ντ’ Έστε. Φίλος του ποιητή Αριόστο και περίπου συνομήλικός του, αναφέρεται μαζί με τον αδελφό του στον Μαινόμενο Ορλάνδο (XXXIII, 2) κοντά στα μεγάλα ονόματα του Ντα Βίντσι, του Μαντένια, του Τζιοβάνι Μπελίνι κ.ά. Σήμερα, το ευχάριστο έργο των δύο αδελφών δεν τοποθετείται σε τόσο υψηλό επίπεδο. Η τέχνη του Ν. και ιδιαίτερα το έργο του Μπατίστα (που πέθανε το 1548), δημιουργού ωραίων τοπίων, επηρέασε τη σχολή της Φεράρας τον 16o αι.